Η έρευνα στο ΕΜΟΓΔ βασίζεται στην εφαρμογή της μοριακής γενετικής για τη μελέτη ερωτημάτων που άπτονται της οικολογίας και διατήρησης της βιοποικιλότητας. Με τη χρήση σύγχρονων γενετικών εργαλείων διερευνάται η εξελικτική ιστορία πληθυσμών και ειδών, τα επίπεδα γενετικής ποικιλότητας και διάρθωσης, καθώς και η δυναμική των μεταπληθυσμών. Στα ολοένα και αυξανόμενα περιβαλλοντικά ζητήματα, όπως η κλιματική αλλαγή και οι έντονες ανθρώπινες δραστηριότητες, το εργαστήριο στοχεύει στη ταυτοποίηση και το σχεδιασμό αποτελεσματικών διαχειριστικών δράσεων για την προστασία και διατήρηση των πληθυσμών.
“Διερεύνηση της κατανομής του είδους προτεραιότητας Triturus macedonicus“
Τα αμφίβια εμφανίζουν δραματική μείωση σε παγκόσμια κλίμακα, ως αποτέλεσμα της υποβάθμισης και καταστροφής των ενδιαιτημάτων τους. Σε όλη την περιοχή της Ηπείρου έχουν καταγραφεί δεκάδες μικρές, μόνιμες ή μη, υδατοσυλλογές, οι οποίες αποτελούν θέσεις αναπαραγωγής για τον Μακεδονικό τρίτωνα. Στόχος του έργου είναι η διερεύνηση της κατανομής, καθώς και η εκτίμηση των επιπέδων της γενετικής ποικιλότητας και συνδεσιμότητας μεταξύ των αναπαραγωγικών πληθυσμών.
“Εξέλιξη και διατήρηση της παιδομόρφωσης σε τρίτωνες (Αμφίβια, Ουρόδηλα)”
Η παιδομόρφωση αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα φαινοτυπικής πλαστικότητας όπου τα αναπαραγωγικά ώριμα άτομα διατηρούν χαρακτήρες των προνυμφικών σταδίων. Η παραγωγή αυτών των εναλλακτικών φαινοτύπων είναι αποτέλεσμα της συνδυαστικής δράσης περιβαλλοντικών και γενετικών παραγόντων, και σχετίζεται με το κόστος και τα οφέλη της επιβίωσης του ατόμου στο εκάστοτε περιβάλλον. Στόχος είναι η διερεύνηση των μηχανισμών που εμπλέκονται στην εμφάνιση αυτού του εναλλακτικού εξελικτικού μονοπατιού στους τρίτωνες.
«Birds migrating in a changing world: movements, regulatory mechanisms and conservation»
Unraveling the mechanisms of the adaptive response of phenotypic traits to novel or changing environments presents an exciting opportunity to gain insight on how ecological processes and the environment can shape the phenotype. Rapid fluctuations in temperature, precipitation and wind can alter the suitability of particular regions and affect migratory decisions which in turn can “stretch” the physiological limits of organisms.
The general aim of this study is to combine radio-tracking and gene expression profiles to predict the adaptive capacity of wild migratory birds. The project is supported by the Hellenic Fundation for Research & Innovation (H.F.R.I.).
«Διατήρηση του ενδημικού είδους Corthippus lacustris στην περιοχή της Ηπείρου»
Η ακρίδα της Ηπείρου θεωρείται Κρισίμως Κινδενεύων σύμφωνα με την IUCN, καθώς η κατανομή της είναι κατακερματισμένη, με μόνο εφτά πληθυσμούς να έχουν καταγραφεί στη περιοχή της Ηπείρου. Οι βιότοποι στους οποίους συναντάται αντιμετωπίζουν ολοένα και αυξανόμενες πιέσεις λόγω ανθρωπογενών δραστηριοτήτων και της κλιματικής αλλαγής. Σκοπός της έρευνας είναι η μελέτη της γενετικής ποικιλότητας και συνδεσιμότητας των πληθυσμών, απαραίτητες για τη διατήρηση και επιβίωση του είδους. «Epirus grasshopper conservation: linking genetics and ecology under a conservation perspective». The Mohamed bin Zayed Species Conservation Fund.
Ερευνητικά Προγράμματα
- 2021. «Διερεύνηση της κατανομής και της κατάστασης διατήρησης του είδους προτεραιότητας της 92/43 Μακεδονικού τρίτωνα (Triturus macedonicus) και των ενδιαιτημάτων του, στην προστατευόμενη περιοχή περιοχή του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου». Φορέας Διαχείρισης Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου. Επιστημονικός υπεύθυνος: Κ. Σωτηρόπουλος (ΤΒΕΤ/ΕΜΟΓΔ).
- 2017. «Διαχειριστικές δράσεις για το είδος προτεραιότητας Triturus macedonicus στην προστατευόμενη περιοχή της λίμνης Παμβώτιδας». Φορέας Διαχείρισης Λίμνης Παμβώτιδας (ΦΔΛΠ). Επιστημονικός υπεύθυνος: Κ. Σωτηρόπουλος (ΤΒΕΤ/ΕΜΟΓΔ).
- 2017. «Εκτίμηση της βιοποικιλότητας των Αμφιβίων σε οικοσυστήματα καλαμιώνων της μικρής και μεγάλης Πρέσπας». Εταιρεία Προστασίας Πρεσπών – LIFE15 NAT/GR/000936. Επιστημονικός υπεύθυνος: Κ. Σωτηρόπουλος (ΤΒΕΤ/ΕΜΟΓΔ).
- 2016-2017. «Epirus grasshopper conservation: linking genetics and ecology under a conservation perspective». The Mohamed bin Zayed Species Conservation Fund. Συντονιστής: Β. Κατή (Παν/μιο Πατρών).
- 2014-2016. «Conservation and study of the biology of the Karpathos Frog, the most endangered and unknown amphibian in Europe». The Mohamed bin Zayed Species Conservation Fund. Συντονιστής: Π. Παφίλης (ΕΚΠΑ).
- 2015. «Καταγραφή, Παρακολούθηση και Αξιολόγηση της Κατάστασης Διατήρησης των Ειδών Ερπετών/Αμφιβίων Κοινοτικού ενδιαφέροντος καθώς και όσων εμφανίζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην περιοχή ευθύνης του Φορέα Διαχείρισης Χελμού-Βουραϊκού». Φορέας Διαχείρισης Χελμού-Βουραϊκού (ΦΔΧΒ). Επιστημονικός υπεύθυνος: Κ. Σωτηρόπουλος (ΤΒΕΤ/ΕΜΟΓΔ).
- 2015. «Παρακολούθηση ειδών αμφιβίων – ερπετών της περιοχής του Φορέα Διαχείρισης Λίμνης Παμβώτιδας Ιωαννίνων». Φορέας Διαχείρισης Λίμνης Παμβώτιδας (ΦΔΛΠ). Επιστημονικός υπεύθυνος: Κ. Σωτηρόπουλος (ΤΒΕΤ/ΕΜΟΓΔ).
- 2014-2015. «Εποπτεία και αξιολόγηση της κατάστασης διατήρησης ειδών αμφιβίων – ερπετών κοινοτικού ενδιαφέροντος στην Ελλάδα». Ελληνική Ερπετολογική Εταιρία (ΕΛΕΡΠΕ). Επιστημονικός υπεύθυνος: Κ. Σωτηρόπουλος (ΤΒΕΤ/ΕΜΟΓΔ).